Khoa học thế giới có truyền thống đặt tên những đối tượng nghiên cứu quan trọng theo tên người. Chẳng hạn, các nhà thiên thường đặt cho các hành tinh mới phát hiện tên các cá nhân nổi tiếng như các pharaoh (2436 Hatshepsut), các giáo hoàng (8661 Ratzinger) và nhạc sĩ (1815 Beethoven, 3834 Zappafrank và 15092 Beegees). Nhà sinh học Joe McHugh phát hiện ra một loài bọ thân nhớt ở Peru năm 2007 và đặt tên nó là enisphindus roxannae theo tên người vợ Roxanne của ông.
Một số người giàu có bỏ tiền mua quyền đặt tên trong khoa học. Chẳng hạn, để có tiền bảo tồn một loài khỉ Trung Mỹ, các nhà khoa học đã nhận 650.000 USD từ nhà kinh doanh song bạc Joe Cavelli và đặt tên cho loài này là Celiicebus aureipalatii.
Còn các nhà toán học? Để công chúng quan tâm đến khoa học và gây quỹ 3.000 USD giúp đỡ trẻ em nghèo ở Guatemala, giáo sư Marcus Du Sautoy thuộc ĐH Oxford quyết định “bán” tên đối tượng đối xứng (symmetry) trong không gian đa chiều (các thực thể toán học trừu tượng có số lượng vô tận và được nối với nhau bởi các đường cong elliptic), một công trình mà ông nghiên cứu trong nhiều năm.
Đã có nhiều người mua tên các nhóm symmetry. Trong số đó, nhà toán học Tony Mann, ĐH Greenwich đã đề nghị đặt tên nhóm symmetry {Set [C [1], C [2], C [3], C [4]] = [40, 13, 4, 4]} là David Bentley, theo tên cầu thủ đội tuyển Tottenham. Lý do Mann đưa ra là 2 con số cuối trong công thức tương xứng với tỷ số 4-4 trong trận Tottenham gặp Arsenal mà Bentley đã tỏa sáng.
Khi cầu thủ Jermain Defoe trở lại Tottenham, Mann tiếp tục mua tên một nhóm symmetry nữa để đặt theo tên anh này nhằm đánh dấu dịp Defoe giúp Tottenham trở thành đội bóng xuất sắc nhất London.
Tuy nhiên, theo bạn bè của Mann, thực ra ông mua quyền đặt tên symmetry là để trêu đùa giáo sư Du Sautoy, một cổ động viên Arsenal cuồng nhiệt (Tottenham và Arsenal là hai đối thủ truyền kiếp cùng một thành phố).
Lịch sử thế giới từng ghi nhận sự kết duyên giữa toán học và bóng đá. Nhà toán học Harald Bohr từng chơi cho đội tuyển Quốc gia Đan Mạch ở vị trí hậu vệ. Tại Thế vận hội London 1908, Đan Mạch đánh bại Pháp với tỉ số 17-1 trong trận bán kết, nhưng thua Anh 2-0 ở trận chung kết. Khi Harald Bohr trở về, ông đã được dân chúng chào đón như một người hùng.
Còn khi Harald bảo vệ luận án tiến sĩ tại ĐH Copenhagen năm 1910, trong khan phòng có nhiều người hâm mộ bóng đá hơn là nhà toán học. Họ đến để xem cầu thủ của mình được vinh danh trong lĩnh vực khoa học.
Nguồn: Đất Việt
